vrijdag 2 april 2021

Naar Goeree!

Jaren geleden maakte Cootje Goekoop een haakpatroon van een Goereese haakmuts voor de Portdagen in Goedereede, Zuid-Holland. Tijdens dit jaarlijks terugkerende dorpsfeest is het de gewoonte dat inwoners oude, historische kleding dragen. Het leek Cootje leuk als alle vrouwen en meisjes uit het dorp de witte, gehaakte mutsjes zouden dragen, die traditioneel bij de Goereese streekdracht hoorden. Onlangs maakten wij een (digitaal) uitstapje naar Goedereede, in de hoop het patroon van Cootje te achterhalen. Dit patroon zou ons zomaar verder kunnen helpen met het maken van een patroon van een Zeeuwse aekmuste.

Cootje, zelf jarenlang lerares geweest, ging voor het maken van haar patroontje naar het streekmuseum in Middelharnis, waar ze een enorme stapel haakmutsen bestudeerde. Uit al deze mutsen stelde ze een eenvoudig basispatroon samen. Het patroon moest vooral niet te moeilijk zijn; het moest voor zoveel mogelijk vrouwen toegankelijk zijn. Nadat het patroon klaar was deelde ze het uit onder de meisjes en vrouwen in het dorp, met de uitnodiging om ieder een eigen mutsje te haken. Uiteraard kon men bij haar aankloppen voor hulp bij het haken.

Cootje Goekoop - foto’s Stichting Goereese Portdagen


Cootje had eerder al gezocht op Goeree en Overflakkee of er misschien patronen op papier bestonden, maar ondanks intensief speuren heeft ze die niet kunnen vinden. Zoals gebruikelijk was haakten en breiden vrouwen indertijd uit hun hoofd wat ze mooi vonden, of waar ze goed in waren; de een deed dit, de ander dat. Sommigen haakten bijvoorbeeld een extra rand aan hun muts. Dit soort individuele randjes en strookjes nam Cootje expres niet in haar patroon op. Ze schreef een eenvoudig basispatroon, zodat het allemaal niet te moeilijk werd. Ook de dikte van het garen en de gebruikte haaknaald koos ze bewust niet te fijn.

De inspanningen van Cootje waren een daverend succes! Tijdens de Portdagen die volgden waren er veel ‘witte hoofden’ van vrouwen en meisjes te zien met hun gehaakte mutsjes op. 

Collage Portdagen - foto’s Stichting Goereese Portdagen

Ook Marian van Oostenbrugge haakte voor de Portdagen zo’n mutsje voor zichzelf naar het patroon van Cootje. Nadat zij onze blogpost had gelezen over onze zoektocht naar haakmutsen in Zeeland, liet ze ons weten dat zij zelf ook een mutsje had gehaakt, en of wij wisten dat er op Goeree een patroontje van bestond.

Marian van Oostenbrugge - foto Marian van Oostenburgge

Nee, dat wisten wij niet.. wat een leuke tip! Dankzij Marian kwamen wij met Cootje in contact en kregen we haar patroon toegestuurd.

Nu rijst natuurlijk de vraag waarom wij geïnteresseerd zijn in een Zuid-Hollands haakmutsje en een nieuw gemaakt ‘modern’ patroon daarvan. We ontdekten al eerder dat de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden veel overeenkomsten hebben wat betreft geschiedenis en culturele achtergrond. De streekdracht van Goeree-Overflakkee lijkt - kort door de bocht - ontzettend veel op die van Schouwen-Duiveland. Geen wonder eigenlijk, aangezien de twee voormalige eilanden pal naast elkaar in het deltagebied liggen.

Zes zusters in de klederdracht van Goeree-Overflakkee - foto Patricia Kleinendorst

Op fotomateriaal is te zien dat bij de Zuid-Hollandse klederdracht dezelfde soort gehaakte en gebreide mutsjes gedragen werd als in delen van Zeeland het geval was. Zou het een logische veronderstelling zijn dat ook in andere delen van Nederland gehaakte en gebreide mutsjes gedragen werden? Onderzoek bevestigd dit. In delen van Friesland, Drenthe, Overijssel en Twente zien we eenzelfde soort type gehaakte en gebreide mutsjes terug. Gelukkig is een flink aantal van dit soort mutsjes digitaal vastgelegd, waardoor het mogelijk is om ze te met elkaar te vergelijken.

Met het patroon van Cootje in handen haken we een eerste proefmutsje. Haar patroon biedt ons een goed uitgangspunt om te kijken hoe zo’n mutsje opgebouwd wordt. Binnenkort willen we aan de slag gaan met een proefversie van een Zeeuws mutsje. Voor zover er natuurlijk sprake is van een Zeeuws mutsje, want de vele haakmutsen die wij inmiddels in handen hebben gehad bevestigen dat het ook hier veelal gaat om allemaal unieke stukken, elk met zijn eigen maat, motief, vorm en grootte van rabat en linters. Het zal nog lastig worden om daar een keuze uit te maken.

6 opmerkingen:

Yolanda zei

Ohhh prachtig mutsje en het verhaal erbij ook, heerlijk! Kom maar door met het patroon!

Truus zei

Geweldig dat jullie nu een patroon hebben en hier mee verder kunnen gaan.
Succes met het uitproberen van de Zeeuwse mutsjes.
groetjes, Truus uit Drenthe

Handcraft Deco zei

Reuzeleuk verhaal, ben benieuwd hoe jullie dit uitwerken.
Daarnaast heb ik ook interesse voor het originele Goereese Haakmutspatroon. Hoe zou ik daaraan kunnen komen / kunnen jullie me daarbij helpen?
Hartelijke groet,
Nelleke Huissoon, Veenendaal

Handcraft Deco zei

Wat een leuke muts, ik ben benieuwd hoe jullie dat uitwerken. Gaaf :). Ik heb interesse voor het oorspronkelijke Goereese Haakmuts patroon. Hoe zou ik daaraan kunnen komen / kunnen jullie me daarbij helpen?

Annelies Van den hoek zei

Ik zou graag het patroon van het mutsje willen hebben. Is dat nog mogelijk

Zeeuwse visserstruien zei

Met vragen over patronen kunt u het beste via e-mail (te vinden op onze website) contact met ons opnemen.