vrijdag 15 november 2019

Trucfoto's

Hebben jullie jezelf wel eens afgevraagd hoe oud het 'trucen' van foto's is?
Wij kunnen ons herinneren dat bepaalde regimes leden van politieke partijen en regeringen die uit genade vielen uit foto's wegpoetsten. Dat was toch al zeker 30 jaar geleden zo.
Het werkwoord 'photoshoppen' bestaat ook al enige tijd. En toch is het 'trucen' van foto's veel ouder dan wij tot nu toe hebben gedacht.

Waarom is dit nu zo'n prangende vraag voor ons? Laten we bij het begin beginnen.

Begin dit jaar krijgen we van Dien Berrevoets een collectie kaarten met een omslag. De collectie kennen we goed, ze is gemaakt naar aanleiding van een bezoek van de jonge Koningin Wilhelmina aan Zeeland. We hebben er eerder al een afbeelding van gebruikt, die van Lena Bliek. Deze afbeelding is in ons bezit als 'losse' prent.



Het eerste wat ons opvalt is dat juist díe foto er niet bij zit. We vragen dan ook na of het een complete set betreft. Die vraag wordt bevestigend beantwoord en ook het aantal namen genoemd op de omslag klopt met het aantal afbeeldingen die erbij zitten.



Hoe kan dat nou? We zijn toch niet gek? We weten zéker dat ook Lena bij die set hoort, maar ze staat niet in de namenlijst - ze staat echter wél op de groepsfoto.



Er is nog meer: als je naar de groepsfoto kijkt zie je dat er ook dames en heren op de rug zijn gefotografeerd. Wat jammer, mag je een keer op de foto staat alleen je rug erop...
En: er staan veel meer mensen op de foto dan er op de namenlijst staan. We krabbelen onszelf eens op ons achterhoofd, laten het even bezinken en besluiten op zoek te gaan.

De foto's werden gemaakt door Carl Wilhelm Bauer (1844 - 1911)- in zwart-wit. Deze fotograaf heeft een heleboel prachtige foto's gemaakt - kijk maar eens rond op het wereldwijde web.
We lezen álles wat we over zijn fotografie voor koningin Wilhelmina kunnen vinden. Dan vinden we dat de vrouwen en mannen die op de foto staan allemaal afzonderlijk zijn geportretteerd.
Er is zelfs een lijst - terug te vinden in de krant - waar op staat wie van de geportretteerden de koningin ook daadwerkelijk ontmoet hebben.

Afbeelding: www.collectienederland.nl 

En wat blijkt: de groepsfoto is een compositie, helemaal bij elkaar 'gephotoshopt'. De mensen die je op de rug zien zijn niet zielig, ze hebben geluk! Ze staan namelijk twee keer op de foto, een keer 'van voren' en een keer 'van achteren'.
Als je verder zoekt blijkt dat de verschillende portretten in verschillende composities op verschillende achtergronden zijn 'geplakt', kijk maar eens goed naar de houding van Lena.

Het maken en 'componeren' van zulke foto's is heel veel werk en er  moest natuurlijk wel brood op de plank komen. Daarom zijn er misschien wel duizenden afdrukken gemaakt die door heel Nederland verspreid werden. Afhankelijk van de prijs (is onze gedachtengang) zullen de portretten zijn ingekleurd (door J.H. Hollestelle) of juist zwart-wit zijn en heb je meer of minder portretten van personen in je mapje.
En misschien zaten ze wel bij de chips, net als voetbalplaatjes.... Nou nee, we dénken van niet.

We lazen al dat Bauer zijn tijd ver vooruit was, een samenvatting over zijn leven vinden jullie hier.
Maar dat hij zijn tijd zó ver vooruit was had toen niemand kunnen denken.

1 opmerking:

Happy Earl Grey zei

Wat een leuk item heb je deze keer. Echt genoten van je verhaal en de foto's.