Check, check.. dubbelcheck!

Soms kun je er zó ontzettend naast zitten tijdens een onderzoek! Het zijn vaak de mooiste, dát dan weer wel. In ieder geval de meest tijdrovende. Want het lijkt zo simpel: men neme een oude boerderij, wat oud breiwerk, de namen van de laatste bewoners en dan lijkt alles appeltje eitje. Had je gedacht!

De sprei die we onverwachts vinden in Hoeve van der Meulen (een oude, opgeknapte boerderij van Stichting Zeeuws Landschap in ’s Heer Abtskerke, die jarenlang vervallen is geweest en leeg heeft gestaan) is er eentje die ons meteen aanspreekt. Geen ingewikkelde toestanden, maar een eenvoudig gebreide deken met een leuk puntrandje aan de zijkanten.

De sprei ligt nonchalant in een van de bedsteden gefrommeld. We mogen er foto’s van maken en breien vervolgens een proefmodel. Geen grote sprei, zoals het origineel, maar een prototype in het formaat van een babydekentje. 

Ondertussen zoeken we verder naar de maakster van deze sprei. Dat moet niet zo moeilijk zijn, we dateren het breiwerk beslist niet als museaal. De laatste boerin die hier woonde overleed in 1975 in de leeftijd van achtentachtig jaar oud. Zij heette Maria Catharina Bruggeman en was getrouwd met Guiljam van der Meule. Hun enige, ongetrouwde zoon Adrie was de laatste bewoner van de Hoeve. En ja, hij was degene die de boel zo liet verkrotten.

We duiken in het leven van Maria Bruggeman en proberen te achterhalen wie zij was, hoe zij leefde en bijvoorbeeld ook hoe ze er uit zag. Aan de hand van de vele officiële gegevens kunnen we een aardig levensverhaal reconstrueren. Dit onderzoek neemt best wat tijd in beslag. Er zijn geen mensen meer in leven die haar gekend hebben, en in het boekje dat Het Zeeuwse Landschap heeft uitgegeven staat veel informatie over haar zoon Adrie, over de hoeve en de jarenlange restauratie, maar weinig tot niets over de laatste boerin die hier leefde. 

Toch weten we er aan de hand van haar stamboom en wat overleveringen een aardig verhaal van te maken. Over een rijke boerendochter van stand, die trouwde met de enige erfgenaam van de hoeve, en daar woonde samen met haar schoonouders. Over hoe slim ze was, maar ook hoe ‘makkelijk’, en vuul. Dat ze maar één kind kreeg en hoe trots ze was op haar spullen. We vinden ook een foto waarop ze staat afgebeeld: een wat oudere vrouw in dracht met een hoedendoos in haar hand. 

Missie geslaagd. Dat zou je denken. Maar dan slaat bij ons de twijfel toe. Als deze boerderij jarenlang zo enorm vervallen is geweest, is het dan wel logisch dat er zoiets als een gebreide sprei bewaard is gebleven? Het dak was kapot, de bomen groeiden door de muren en het water verwoestte enorm veel van het inventaris.  

Daarom nemen we contact op met Nanda van den Berg, beleidsmedewerker van Het Zeeuwse Landschap. Zij vertelt ons over hoe Het Zeeuwse Landschap haar vroeg om het gerestaureerde huis te veranderen in een ‘museumhuis’. Wat daar allemaal voor nodig was, en hoe de originele inventaris daarom gemengd werd met aangekochte stukken. En dan het textiel.. inderdaad, waar wij al bang voor waren klopt: het originele textiel is allemaal verloren gegaan. Omdat er helemaal níets bruikbaars meer over was werd Nanda gedwongen om op zoek te gaan naar authentieke vervanging. Nou, daar gaat dan ons verhaal over Maria Bruggeman: haar rol in de ontstaansgeschiedenis van de sprei blijkt dus bij nader inzien nihil. 

Wordt vervolgd!