Anna

Een aantal oude doosjes kijken ons aan. Dichte kartonnen doosje, met op de deksels labels uit vervlogen tijden: ‘Devrita haakgaren, 10 streng á 50 gram. 6 perlé.’ De doosjes zijn verweerd en ruiken ‘oud’. Op een van de deksels staat in een schuin handschrift geschreven ‘de nieuwste doekjes’.

We zijn zó benieuwd. Niet alleen naar wat er in die doosjes zit, maar ook ‘wie’ we gaan ontmoeten. Ik verheug me op de ontdekkingsreis die we gaan maken. Een soort opgetogen spanning, alsof je bijna jarig bent en niet kan wachten om je cadeautjes uit te pakken. Zal ik nog even wachten met het openmaken van de doosjes, om dat gevoel van opwinding nog een moment langer vast te houden?

Haar naam hoorden we al eerder voorbij komen. Anna Roose. Zij zou in Oostkapelle de vrouw zijn die in opdracht avonddoekjes haakte. Ze kon het goed, ze kon het mooi en ze vond het geweldig om te doen. Eindeloos veel haakte Anna! Niet alleen voor zichzelf, maar voorál ook voor anderen: gordijntjes, ronde kleedjes, kastrandjes, antimakkassars en ga zo maar door. En natuurlijk avonddoekjes!

De doosjes van Anna staan geduldig te wachten. Nu kunnen we Anna eindelijk beter leren kennen. Het oplichten van de deksels voelt als haast een magisch moment. Eén voor één wordt de inhoud onthuld. Prachtig fijn gehaakte avonddoekjes worden zichtbaar, netjes opgevouwen en zorgvuldig in de doosjes gevlijd. We durven ze er haast niet uit te halen.

Anna was een ervaren handwerkster, haken was haar lust en haar leven en dat zie je meteen aan haar doekjes. Een dag niet gehaakt? Dan was ze uit haar hum, dan mopperde ze dat ze die dag niet ‘gewerkt’ had. Anna had veel verschillende, eigengemaakte doekjes in huis. Vrouwen die graag een doekje van haar wilden, konden dan uitkiezen wat ze mooi vonden. Een middendeel van dát doekje, gecombineerd met de rand van die andere? Kon allemaal, geen enkel probleem. Was een doekje klaar, dan moesten de kinderen dat naar de bestelster gaan brengen. De opbrengst van haar haakwerk verdween in een speciaal potje, dat naast het ‘eierpotje’ stond. Twee spaarpotjes, zodat er altijd wat achter de hand was.

© familie Van Sluys

We zien foto’s waarop Anna staat afgebeeld. Áltijd draagt ze een avonddoekje. We bestuderen die foto’s met een loep, om te onderzoeken of ze misschien vaak hetzelfde doekje draagt. De foto’s zijn oud en niet altijd even duidelijk, maar het lijkt erop dat ze telkens een ander doekje om heeft. Tussen alle avonddoekjes van Anna zit een grijs doekje dat een beetje uit de toon valt. Het is niet zo fijn als de andere, redelijk versleten en aan de bovenkant zelfs wat vervilt. Dit avonddoekje was duidelijk haar favoriet. Dit doekje sloeg ze altijd om als ze thuis was, naar de tuin ging, zat te haken of bezig was in de keuken. Dan hoefde zo’n doekje niet mooi of fijn te zijn, maar gewoon lekker, warm en behaaglijk. 

Het laatste doosje van Anna toont haar ware gezicht. Dit doosje laat zien wie Anna werkelijk was, en hoe serieus ze haar ‘werk’ nam. Als we het deksel oplichten zien we een doos vol proef-haakseltjes. Eindeloos veel stukjes haakwerk, die ze uitprobeerde om te zien hoe een motiefje ‘viel’, hoe de meerderingen of minderingen liepen, hoe ze een rand kon vasthaken aan een middendeel, hoe een opzetrand eruit kwam te zien. 

Het meest bijzondere vinden we een kladje oranje papier met een proef-haakseltje erop gespeld. Op het kladje staan de aantekeningen die ze maakte. We horen zo vaak dat patroontjes op deze manier bewaard en doorgegeven werden, nu vinden we hiervan het bewijs! Wat een rijkdom! Dit zagen we nooit eerder. Er zijn vast veel meer van dit soort doosjes of zakjes geweest van vrouwen die hun eigen doekjes breiden of haakten, maar die werden na een overlijden vaak als eerste weggegooid, want.. moet je tenslotte met ‘die ouwe rommel’.

Anna’s dochter en kleindochter bewaarden, én koesterden dit speciale doosje. Dit doosje toont wie Anna werkelijk was. Anna, met haar voorliefde voor rond lopende avonddoekjes, met fijne motiefjes en brede randen. Aan de hand van haar doekjes en proef-haakseltjes zien we haar 'handschrift' en haar professionaliteit. Maar ook haar gedrevenheid en warme persoonlijkheid..

© familie Van Sluys

We vinden het een eer om Anna te mogen leren kennen!