Namen en vernoemen - deel 2

Het lijkt misschien wat onlogisch, maar een niet geheel onbelangrijk onderdeel van ons onderzoek naar brei- en haakwerk is stamboomonderzoek. Waarom, vraag je je af? Wel, tijdens ons onderzoek komen wij regelmatig vrouwen – en soms een enkele man - tegen van wie wij (een deel van) het levensverhaal willen vastleggen. Dikwijls zijn deze mensen ‘uit de tijd’, en moeten we het hebben van verhalen van familie, of ‘van horen zeggen’. Het uitpluizen van hun stamboom geeft ons vaak veel informatie over hoe we deze mensen kunnen plaatsen binnen hun gezin, familie, dorp of gemeenschap. Met recht uitpluizen, want doorgaans is het een intensieve, maar leuke klus.

Het is ons opgevallen dat we tijdens zo’n stamboomonderzoek heel af en toe een voornaam tegen komen die we niet goed kunnen plaatsen. Zo zien we een aantal keer, vooral bij mannennamen, een heel aparte voornaam die we nergens terug te vinden aan ofwel vader, ofwel moeders kant van de familie. En met de kennis die we hebben over 'vernoemen' blijft dat dan soms zeuren als een zwerende vinger: waar komt die aparte voornaam toch vandaan?

Ook in een van onze eigen (aangetrouwde) stambomen komen we zo’n tweede naam tegen. Zo ontdekken we een paar generaties terug een voorvader met de naam Andries Hillebrand Scharloo. De tweede voornaam Hillebrand is verder nérgens terug te vinden, komt in geen enkele familielijn eerder voor: niet als voornaam, maar ook niet als achternaam. Waarom heet die man ineens met zijn tweede voornaam Hillebrand?

En wat te denken van Anthonie Hoechard van der Slikke uit Stavenisse. Hij is de kleinzoon van Anthoni Hochart Bierens. Ook hier kunnen we in eerste instantie niet vinden waarom deze twee mannen de aparte voornaam Hoechard, of Hochart hebben. En jawel, degenen die Het Beddengoed gebreid hebben herkennen deze naam waarschijnlijk van blok C1. Dat klopt helemaal, want het breimotief van dit blok is afkomstig van de slaapmuts van deze Anthonie Hoechard van der Slikke, en is dus naar hem vernoemd!

De vraag over die aparte voornamen blijft lang sluimeren. Totdat we een stukjes tekst tegenkomen in de boeken ‘Dorp aan de zeedijk’, en ‘Tussen dijk en toren’ van K Faasse. Faasse schreef deze boeken in de jaren tachtig van de vorige eeuw, waarin hij terugkijkt op het dorp Westkapelle van omstreeks 1880 tot na het einde van WOII. Hij beschrijft de herkomst van de afwijkende voornamen van drie dorpsgenoten.

Faasse: “Het was vroeger de gewoonte dat de eerste baby die onder een nieuwe dominee geboren werd, als extra voornaam de achternaam van de dominee meekreeg. Zo waren er in Westkapelle o.a. een Jacob Binnenweg Huibregtse, een Willem Anthonie Macpherson Hendrikse en een Koert Willem Huibregtse. Die laatste had zijn voornaam te danken aan de voornaam van dominee Koert Loggers.”

                      Dominee Willem Anthonie Macpherson      Dominee Koert Loggers  

Zou het zo maar kunnen dat dit gebruik ook elders in Zeeland, of Nederland, werd toegepast? We zijn hier erg benieuwd naar. Het zou een goede verklaring kunnen zijn voor die afwijkende voornamen.

In het geval van Anthoni Hoechard van der Slikke blijkt er tóch een andere verklaring te zijn. 

Na enig speurwerk komen we er achter dat de over-overgrootvader van Anthoni Hoechard trouwde met een Franse bruid, namelijk Rebecca Hochart, dochter van Antoine Hochart en Anne Marie de Boucherie. Rebecca werd op 21 maart 1712 geboren te Quesnoy-sur-Deûle. Zij trouwde in Steenbergen ene met Rochus Bierens. Zo blijkt dat het in dit geval de achternaam van Rebecca is, die de oorsprong vormt van de opvallende voornaam. En dat is óók iets wat vaker voorkwam in de geschiedenis.