Dubbelcheck - vervolg

De sprei die we vinden in Hoeve van der Meulen lijkt bij nader inzien helemaal niet gemaakt te zijn door Maria Bruggeman, de laatste boerin die hier met haar man, schoonouders en zoon Adrie leefde! Door onze extra controle (dubbelcheck!) wordt deze logische aanname jammer genoeg onderuit gehaald. Om eerlijk te zijn hebben we daar best even de pest over in. Er is veel tijd gestoken in het onderzoek naar Maria en haar levensverhaal, en dat verhaal kan nu zó de prullenbak in.

Hierdoor neemt deze zoektocht een nieuwe, en ook onverwachte wending. Toeval wil dat Nanda van den Berg het door haar gezochte textiel om Hoeve van der Meulen in te richten als museumhuis heel dicht bij huis vond. Het grootste deel van het brei- en linnengoed dat nu in de Hoeve te zien is, is namelijk afkomstig van Nanda’s inmiddels overleden buurvrouw mevrouw Adriana van Liere-Zeevaart. En zo draait ons verhaal 180 graden en gaan we van rijke boerin Maria Catharina Bruggeman uit ‘s- Heer Abtskerke, hups naar huisvrouw Adriana Zeevaart uit Nisse; de buurvrouw die de sprei wél breidde, en die nog meer handwerk achterliet. En, er is nog meer toeval: mevrouw van Liere werd óók Adrie genoemd werd, net zoals de laatste mannelijke bewoner van de hoeve. 

Adriana Zeevaart is afkomstig uit Baarland en komt uit een ‘gewoon’ gezin; vader Adriaan is vrachtrijder, moeder Tannetje huisvrouw en grootvader Traas (van moeders kant) is koopman/herbergier. En tja, dat boerengoed? Daar moest Adriana indertijd helemaal níks van hebben. Geboren in 1912 werd zij - zoals gebruikelijk was - door ‘moeder’ in de protestantse Zuid-Bevelandse dracht gehesen. Ook voor haar oudere zusje Anna, haar jongere zusje Geertje en haar twee jongste broertjes Adriaan en Bastiaan was de klederdracht de gewoonste zaak van de wereld. Wanneer zal Adrie het idee gekregen hebben dat ze de dracht liever omruilde voor burgermode? Zij zal er beslist een duidelijke mening over hebben gehad, want uiteindelijk blijkt zij een van de eersten in Baarland zijn die haar dracht aan de wilgen hangt! Hoe haar moeder dit gevonden heeft weten we niet, maar we kunnen ons er wel iets bij voorstellen: de meeste ouders vonden het helemaal níets als hun dochter ‘op z’n burgers’ ging.

Als Adriana een jaar of twintig is krijgt ze kennis aan een aardige jongeman, Jan van Liere uit Nisse. Jan verdient de kost als aardappelhandelaar, en na een poosje samen ‘gelopen te hebben’ verloven ze zich. Na Adriana’s huwelijk volgen er moeizame jaren: terwijl overal om haar heen haar zusters, nichten en vriendinnen kinderen krijgen blijft tot groot verdriet van Adrie haar eigen huwelijk kinderloos. Ondanks, en misschien wel door het blijvend gemis aan een eigen gezin wordt Adriana een ontzettend lieve, betrokken en zorgzame tante voor haar neefjes en nichtjes. Ook is ze dol op haar buurkinderen en maakte ze voor elke geboorte wel een kraamcadeautje. Want handwerken, ja dát doet Adriana het allerliefste. We vragen ons af hoe het was om in die jaren ongewild kinderloos te zijn. Of het bespreekbaar was, en hoe vrouwen die dit overkwam gezien, en behandeld werden binnen de gemeenschap.

De sterke band tussen Adriana en haar neven en nichten zal blijven bestaan tot aan haar overlijden op 95-jarige leeftijd in 2008. En dan eindigt het verhaal van Adriana van Liere-Zeevaart. Omdat Adriana geen kinderen kreeg leeft zij niet voort in verhalen die kinderen en kleinkinderen vertellen over hun (groot-)ouders. Alleen haar handwerk bleef achter, handwerk dat nu een welkome plek heeft gekregen in Hoeve van der Meulen. Zo blijft er toch nog iets tastbaars van Adriana bewaard. We vinden het mooi dat we haar breiwerk en haar verhaal hebben kunnen achterhalen, én vastleggen!

De sprei die Adrie breidde is een eenpersoons sprei van 200 x 161 cm. Zoals vaker gebeurde bij spreien werd hij in banen gebreid. Omdat rondbreinaalden nog niet voor iedereen beschikbaar waren, was de breedte van grote breiwerken op rechte naalden vaak een probleem. Door in banen te breien, en deze banen later aan elkaar te naaien kon men de gewenste breedte verkrijgen. De sprei is opgebouwd uit drie stroken van 49 cm breed en twee zijranden met puntjes van max 7 cm breed. De zijranden zijn los gebreid en er later aan genaaid. Opvallend detail is dat de zijranden links en rechts op dezelfde wijze gebreid zijn, waardoor de ene rand ‘op zijn kop’ zit ten opzichte van de andere. 

We gingen aan de slag om van deze sprei een patroon te ontwikkelen in het formaat van een babydekentje. We noemen het patroon van dit babydekentje Adriana, naar de maakster. Nieuwsgierig naar het patroon? Wordt wederom vervolgd!