Digitale keukentafels

'Digitale' keukentafels, we zijn er al een poos mee in de weer, onder andere bij ons onderzoek naar de Zeeuwse haakmutsen. Haakmutsen blijven voor ons een wat ondoorgrondelijk onderdeel van de Zeeuwse streekdrachten, dat komt voornamelijk omdat we er niet mee zijn opgegroeid. Vraag ons iets over lagetten en streeksels, over boven-, onder- of bultmutsen, en dan gaan we los.. maar haakmutsen kwamen ‘bij ons’ niet voor. Bovendien zijn we er inmiddels ook achter dat er nooit eerder iets is vastgelegd over deze gehaakte en gebreide mutsjes; er zijn dus geen bronnen waaruit we kunnen putten.

Het feit dat we alle denkbare wegen moeten bewandelen om iets meer over haakmutsjes te weten te komen - laat staan om er iets zinnigs over te kunnen zeggen - maakt dit onderzoek ook weer uitermate interessant, leerzaam en boeiend!

Neeltje Keur uit Scherpenisse, foto’s geplaatst met toestemming Openluchtmuseum Arnhem

Het begon indertijd allemaal met foto’s van de haakmuts van Neeltje Keur. Het breimotief hiervan gebruikten we in Het Beddengoed van Tante Zoet, en ook ontwierp Anja er het babydekentje ‘Vo ’t Guusje van Neeltje’ mee. We bezochten Ria Moerland, die Neeltje en haar zusters nog gekend heeft, thuis in Scherpenisse (toen dat nog gewoon kon) en we hoorden leuke verhalen over Neeltje. Maar.. hoe het nou precies zat met die haakmutsen? Dat moesten

Voorspoed en tegenslag

Soms.. lopen wij per ongeluk tegen breiwerk aan dat vervolgens een heel eigen leven gaat leiden. Het begint bijvoorbeeld met een excursie naar een oude boerderij, en voordat we het weten zijn we niet alleen heftig aan het breien geslagen, maar doen we uitgebreid stamboomonderzoek, hebben we twee hartstikke leuke gesprekken met een beleidsmedewerker van Het Zeeuws Landschap, en ontstaat er zomaar als vanzelf een modern patroon geïnspireerd op origineel breigoed.

Hoe leuk wil je het hebben!

Maar soms.. soms loopt onderzoek ook níet, zoals je dat graag zou willen. Zo zijn we al een hele tijd op zoek naar foto’s van Maatje Minnaar uit Kloetinge. We zoeken een foto van haar omdat we vermoeden dat zij hoogstwaarschijnlijk ofwel de draagster, ofwel ook de maakster is geweest van labedissen Mijntje (weten jullie nog, die in de Landleven kwamen te staan). En wát we ook proberen: het lukt ons maar niet om in direct contact te komen met mensen uit haar familie. We doen oproepjes online, we sturen mailtjes, we benaderen buren van mensen die wellicht.. en ga zo maar door. Maar helaas, er komt geen reactie terug. Niks, nada.

Misschien moeten we na zoveel pogingen de conclusie trekken dat het er niet in zit, en dat het ons gewoonweg niet gaat lukken. En misschien moeten we het hier dan ook bij laten. Soms zit het mee, soms zit het tegen! Dat is niet alleen zo in het echte leven, maar ook bij ons onderzoek.

Soms loopt het in het echte leven ook niet zoals we zouden willen, verwachten of hopen. Nu de regering een totale lock-down heeft afgekondigd levert dat voor iedereen verstrekkende gevolgen op. Dit geldt ook voor ons, zowel privé als zakelijk. De fysieke winkel van Jeanet in Arnemuiden mag niet meer open: dit geeft haar veel zorgen en vraagt de nodige aanpassingen! Gelukkig heeft Jeanet tevens een webshop, en je kunt haar áltijd telefonisch of via de mail benaderen voor het kopen van wol, brei- en haakboeken, en handwerkbenodigdheden. Dus: als je nog wat mooie wolletjes nodig hebt voor de wintertijd, schroom dan niet om haar te bellen of mailen! Je zou haar tevens zomaar kunnen helpen deze winter financieel goed door te komen!

Wij wensen iedereen sterkte de komende periode, sterkte met álles wat door de covid-epidemie en de lock-down op je pad komt. Wij zelf gaan er even tussenuit en nemen Kerstverlof. Een ieder, ondanks alle beperkingen en zorgen, toch heel fijne kerstdagen, en een GEZOND, creatief en gelukkig 2021 gewenst!!

Namen en vernoemen - deel 2

Het lijkt misschien wat onlogisch, maar een niet geheel onbelangrijk onderdeel van ons onderzoek naar brei- en haakwerk is stamboomonderzoek. Waarom, vraag je je af? Wel, tijdens ons onderzoek komen wij regelmatig vrouwen – en soms een enkele man - tegen van wie wij (een deel van) het levensverhaal willen vastleggen. Dikwijls zijn deze mensen ‘uit de tijd’, en moeten we het hebben van verhalen van familie, of ‘van horen zeggen’. Het uitpluizen van hun stamboom geeft ons vaak veel informatie over hoe we deze mensen kunnen plaatsen binnen hun gezin, familie, dorp of gemeenschap. Met recht uitpluizen, want doorgaans is het een intensieve, maar leuke klus.

Het is ons opgevallen dat we tijdens zo’n stamboomonderzoek heel af en toe een voornaam tegen komen die we niet goed kunnen plaatsen. Zo zien we een aantal keer, vooral bij mannennamen, een heel aparte voornaam die we nergens terug te vinden aan ofwel vader, ofwel moeders kant van de familie. En met de kennis die we hebben over 'vernoemen' blijft dat dan soms zeuren als een zwerende vinger: waar komt die aparte voornaam toch vandaan?

Ook in een van onze eigen (aangetrouwde) stambomen komen we zo’n tweede naam tegen. Zo ontdekken we een paar generaties terug een voorvader met de naam Andries Hillebrand Scharloo. De tweede voornaam Hillebrand is verder nérgens terug te vinden, komt in geen enkele familielijn eerder voor: niet als voornaam, maar ook niet als achternaam. Waarom heet die man ineens met zijn tweede voornaam Hillebrand?

En wat te denken van Anthonie Hoechard van der Slikke uit Stavenisse. Hij is de kleinzoon van Anthoni Hochart Bierens. Ook hier kunnen we in eerste instantie niet vinden waarom deze twee mannen de aparte voornaam Hoechard, of Hochart hebben. En jawel, degenen die Het Beddengoed gebreid hebben herkennen deze naam waarschijnlijk van blok C1. Dat klopt helemaal, want het breimotief van dit blok is afkomstig van de slaapmuts van deze Anthonie Hoechard van der Slikke, en is dus naar hem vernoemd!

De vraag over die aparte voornamen blijft lang sluimeren. Totdat we een stukjes tekst tegenkomen in de boeken ‘Dorp aan de zeedijk’, en ‘Tussen dijk en toren’ van K Faasse. Faasse schreef deze boeken in de jaren tachtig van de vorige eeuw, waarin hij terugkijkt op het dorp Westkapelle van omstreeks 1880 tot na het einde van WOII. Hij beschrijft de herkomst van de afwijkende voornamen van drie dorpsgenoten.

Faasse: “Het was vroeger de gewoonte dat de eerste baby die onder een nieuwe dominee geboren werd, als extra voornaam de achternaam van de dominee meekreeg. Zo waren er in Westkapelle o.a. een Jacob Binnenweg Huibregtse, een Willem Anthonie Macpherson Hendrikse en een Koert Willem Huibregtse. Die laatste had zijn voornaam te danken aan de voornaam van dominee Koert Loggers.”

                      Dominee Willem Anthonie Macpherson      Dominee Koert Loggers  

Zou het zo maar kunnen dat dit gebruik ook elders in Zeeland, of Nederland, werd toegepast? We zijn hier erg benieuwd naar. Het zou een goede verklaring kunnen zijn voor die afwijkende voornamen.

In het geval van Anthoni Hoechard van der Slikke blijkt er tóch een andere verklaring te zijn. 

Na enig speurwerk komen we er achter dat de over-overgrootvader van Anthoni Hoechard trouwde met een Franse bruid, namelijk Rebecca Hochart, dochter van Antoine Hochart en Anne Marie de Boucherie. Rebecca werd op 21 maart 1712 geboren te Quesnoy-sur-Deûle. Zij trouwde in Steenbergen ene met Rochus Bierens. Zo blijkt dat het in dit geval de achternaam van Rebecca is, die de oorsprong vormt van de opvallende voornaam. En dat is óók iets wat vaker voorkwam in de geschiedenis.

Facebook.. je houdt er van, of je haat het 😉

Jaja, we weten het, niet iedereen is even gecharmeerd van het medium Facebook.. Er valt altijd veel over Facebook te ‘zeggen’, en nog meer van te ‘vinden’.

Al enige jaren heeft Stichting Zeeuwse Visserstruien (waaronder ook ‘Het Geriefgoed van Tante Zoet’ valt) heeft een eigen Facebook groep. Deze groep is oorspronkelijk opgezet om breiers en breisters van De Zeeuwse Deken en Het Beddengoed met elkaar in contact te laten komen, en om tips, ervaringen en vragen met elkaar te delen. En om natuurlijk het eindresultaat te kunnen laten zien van jóuw eigen gebreide deken of sprei!

Onlangs hebben we onze Facebook groep vernieuwd. Omdat veel breisters inmiddels (een heel end) klaar zijn met hun dekens willen we in deze groep nu ook wat meer over de rest van ons project gaan delen. De naam van de groep is aangepast naar 'Tante Zoet en de Zeeuwse visserstruien', en ook de informatie tekst en banner zijn aangepast. Deze groep is nu voor iedereen die belangstelling heeft voor de voortgang van 'Het Geriefgoed van Tante Zoet' of onze zoektocht naar Zeeuwse visserstruien.

Natuurlijk kun je in deze groep je vragen over de patronen en foto's van Het Geriefgoed en de Zeeuwse Deken met elkaar blijven delen, graag zelfs! Vanaf nu vind je in de vernieuwde groep ook bijvoorbeeld korte nieuwtjes en foto's van onze activiteiten. Denk dan aan kleine berichtjes waar we mee bezig zijn, en waar we geen hele blogpost voor nodig hebben.

Je vindt ons HIER!

N.B. Onze groep is een besloten groep. Dat betekent dat je eerst door Johanna of Stefanie toegevoegd moet worden, en dit betekent ook dat niet iédereen zo maar jouw berichtje of reactie kan zien. We denken dat dit een relatief ‘veilige’ manier is om digitaal met elkaar in contact te kunnen komen. Door te kiezen voor een besloten groep hopen we ook te voorkomen dat iedereen allerlei dingen kan posten die niet relevant, of wellicht onwenselijk zijn. En ja, we zijn best streng. Er mogen in onze groep een aantal dingen niet. Zo mogen er geen patronen of motieven gedeeld worden, onaardige reacties worden verwijderd, en ook letten we er bijvoorbeeld op of er geen foto’s gedeeld worden van andere dingen, zoals bijvoorbeeld leuke huisdieren en kinderen en zo… En.. merken we dat iemand zich hier niet aan houdt? Dan wordt hij of zij direct verwijderd.

Labedissen Prina

Het zat al er al een poosje aan te komen: een nieuw patroon! En nu is het dan eindelijk zo ver: het patroon van de gehaakte Labedissen Prina is helemaal af en te koop in onze webwinkel!

Op oud fotomateriaal zien we regelmatig zwarte, wollen labedissen voorbij komen. Op die foto’s lijken de verschillende paren vaak erg op elkaar, het is dan ook onmogelijk om van de afbeeldingen patronen te ontcijferen.

In het zonnetje

We zeiden het al vaker: zonder de geweldige hulp van heel veel mensen die ons belangeloos, en vanuit grote liefde voor de Zeeuwse streekdrachten op állerlei manieren helpen, zouden wij dit project nooit kunnen doen. Een van die mensen is Koos, we zetten haar vandaag haar graag in het zonnetje!

Koos is al jaren vrijwilligster bij Het Polderhuis in Westkapelle. Het Polderhuis organiseert vele activiteiten, waarvan de klederdrachtverkoop er een is. Omdat Koos nauw betrokken is bij de inname en verkoop van de klederdracht let zij speciaal voor ons op, als er weer zakken met oud goed binnenkomen. Inmiddels weet zij precies wat wij zoeken voor Het Geriefgoed van Tante Zoet!

Af en toe krijgen we een berichtje van Koos: “Er is weer een gebreid avonddoekje binnengekomen. Hebben je belangstelling?” Of: “Er zitten labedissen bij… wil je komen kijken?” Jullie snappen wel dat wij super blij met haar zijn. Dankzij Koos hebben wij inmiddels enkele bijzondere stukken in ons bezit gekregen.

Daarom: Koos, bij deze onze hartelijke dank voor je hulp, we zijn er hartstikke blij mee!

Nazomer en een vreemd begin

Zooo… daar zijn we weer! Na een welverdiende zomer zijn we inmiddels in september aanbeland, tijd om weer aan de slag te gaan met ‘Tante Zoet’ en ‘de Zeeuwse visserstruien’. Hopelijk heeft iedereen een gezonde, fijne en creatieve zomer gehad; aan het weer heeft het zeker niet gelegen!

Normaliter is deze periode de tijd waar wij, Anja, Stefanie en Jeanet, gaan brainstormen voor het komende seizoen: welke leuke handwerkactiviteiten willen wij gaan organiseren, bij welke markten en beurzen willen we ons aansluiten, en wat gaan we nog meer voor leuke dingen bedenken om in contact te komen met onze lezers en breiers…

Helaas is het corona-virus nog steeds onder ons, en we vrezen dat dit nog lange tijd zo zal blijven. We hadden er dus eigenlijk niet eens zo heel veel tijd voor nodig om te beslissen dat wij in ieder geval tot de zomer van 2021 geen lezingen en presentaties gaan houden, niet op markten en beurzen gaan staan en geen handwerkdagen gaan organiseren. Heel erg jammer natuurlijk, maar de gezondheid van een ieder staat bovenaan!

Dit betekent natuurlijk niet, dat we níks meer gaan doen. Wij blijven doorgaan met onze zoektocht naar brei- en haakwerk uit de Zeeuwse streekdrachten en visserstruien, en wij blijven onderzoek doen naar de achtergronden en oorsprong van de gebreide en gehaakte kledingstukken die we ontdekken. We gaan door met het ontwikkelen van patronen van deze stukken en we proberen zoveel mogelijk digitaal in contact te komen met de mensen die ons verder kunnen helpen met achtergrondinformatie en interessante verhalen.

Het zal allemaal wat anders gaan dan we gewend zijn. We zullen ons nog meer moeten verdiepen in de digitale mogelijkheden om in gesprek te gaan met mensen. Geen bezoeken meer bij mensen thuis, en oh.. wat zullen we dat missen! Want juist tijdens die gesprekken in de thuissituatie komen vaak de meest mooie juweeltjes en verhalen boven water!

Omdat we niet meer actief op pad gaan doen we hierbij meteen een eerste digitale OPROEP: wil iedereen die oude foto’s bezit van familie in Zeeuwse dracht deze eens nauwlettend doorkijken? Wij zoeken namelijk vrouwen die gebreid goed dragen, zoals gebreide jakken en werkvestjes. Vaak werden deze gedragen tijdens de dagelijkse werkzaamheden thuis of op het land. We zien ze zelden of nooit op foto, want voor de foto verkleedden vrouwen zich graag op z’n prontst. Dus: wie helpt mee zoeken? Er moeten toch ergens afbeeldingen zijn van vrouwen die dit aan hebben?

Alvast bedankt voor jullie hulp!!!

Als voorbeeld deze foto, van die we van internet plukten. Helaas is ons de fotograaf en bron onbekend, anders hadden we die hier graag vermeld.

We zullen regelmatig van ons laten horen, al is dat misschien wat minder frequent dan jullie van ons gewend zijn. Hou onze blogs en de Facebookgroep in de gaten voor de voortgang van ons project, verhalen en nieuwtjes.